ارزیابی اثر پرتوتابی الکترون بر ارزش تغذیه‌ای تفاله ی انگور قرمز در تغذیه نشخوارکنندگان با استفاده ازروش‌های آزمایشگاهی و تکنیک کیسه‌های نایلونی

سابقه و هدف: سطوح بالای تانن‌ها، مصرف خوراک، میزان گوارش‌پذیری و راندمان تولید را تحت تأثیر منفی قرار می‌دهند. بااین‌حال، این اثرات بسته به نوع و مقدار تانن مصرف شده و مقاومت دام متفاوت است. علاوه بر تانن‌های متراکم، تانن‌های قابل هیدرولیز دارای وزن مولکولی کمتری بوده و با توان جذب از دستگاه گوارش دارای آثار سیمی و مضر پس از جذب از طریق دستگاه گوارش هستند. روش‌های مختلفی تاکنون درجهت کاهش فعالیت و غعلظت تانن‌های متراکم در مواد خوراکی دام مورد آزمون قرار گرفته‌اند. فرایندهای پرتوتابی به عنوان فرآوری‌های پاک و بدون آلودگی‌های شیمیایی مطرح بوده وبا کارایی انرژتیک بالاتری نسبت به سایر روش‌های فرآوری، می توانند جایگزین مناسبی برای بسیاری از فرآوری‌های مرسوم باشند. این پژوهش در راستای بررسی میزان و سطح فعالیت ترکیبات فنولیک و فراسنجه‌های مختلف ارزش تغذیه‌ای تفاله انگور قرمز پرتوتابی شده با امواج بیم الکترونی انجام شد. مواد و روش‌ها: تفاله ی انگور قرمز تهیه شده به صورت هوا خشک و دور از نور مستقیم آفتاب خشک شد. فرآوری با الکترون در سه دز، 50، 100 و 150 کیلو گری در مرکز تابش پرتو فرآیند یزد وابسته به سازمان انرژی اتمی ایران با دستگاه بیم الکترون با استفاده از سیستم رودوترون انجام شد. از سه رأس گوساله نر اخته هلشتاین مجهز به فیستولای شکمبه‌ای به‌منظور تهیه مایع شکمبه و انکوباسیون نمونه‌ها در آزمون تجزیه‌پذیری در ساعات 2، 4، 6، 8، 12، 24، 48 ، 72 و 96 ساعت و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دو ران مجزا استفاده شد. یافته‌ها: نتایج این آزمایش نشان دهنده افزایش معنی دار مقدار ماده ی خشک و الیاف نامحلول در همه ی دزهای فرآوری کاهش پروتئین خام در تیمار 50 و 100 کیلوگری بود. کل ترکیبات فنولیک، تانن کل، تانن متراکم آزاد، تانن متراکم باند شده با پروتئین‌ها، تانن متراکم باند شده با الیاف و ترکیبات فنولی رسوب دهنده‌ی پروتئین تفاله ی انگور قرمز در اثر پرتوتابی با الکترون کاهش یافته و میزان تجزیه‌پذیری و مقادیر گاز تولیدی در ساعات مختلف انکوباسیون نسبت به گروه شاهد افزایش یافت. پرتوتابی الکترون همچنین سبب افزایش مقدار کل اسیدهای چرب فرار و متان تولیدی نسبت به گروه شاهد شد. مقدار تجزیه پذیری موثر و بخش سریع تجزیه پروتئین نیز افزایش معنی داری نسبت به گروه شاهد نشان داد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان‌دهنده تفاوت در پاسخ تفاله انگور قرمز به سطوح مختلف پرتوتابی الکترون و لزوم انجام آزمون درون‌تنی به‌منظور ارزیابی بهتر اثر فرآوری بود. به‌نظر می‌رسد بر اساس نتایج ارائه شده، بهترین پاسخ در تأثیرگذاری بر فراسنجه‌های ارزش غذایی در راستای بهبود تخمیر شکمبه‌ای، تجزیه پذیری پروتئین و ماده خشک و میزان کاهش غلظت و فعالیت ترکیبات فنولی، را می‌توان مربوط به پرتوتابی ببا توان 100 کیلوگری دانست.